Het Kwaliteitskader FZ bestaat uit 5 pijlers. De pijlers zijn uitgewerkt in 27 kwaliteitsaspecten. Op weg naar 2028 hebben DJI en de veldpartijen 14 thema's bedacht die helpen bij de implementatie en onderdeel worden van het kwaliteitsgesprek. Het BO FZ heeft deze thema's vastgesteld. Dit helpt om het Kwaliteitskader FZ geleidelijk in te voeren.
Dit zijn de 14 thema's en hun pijlers:
Het thema veiligheidsmanagement richt zich op het waarborgen van de veiligheid van zowel de patiënt/cliënt als de omgeving door middel van risicobeoordeling, veiligheidsplannen en multidisciplinaire samenwerking binnen de forensische zorg. Het gaat daarbij enerzijds om het identificeren, signaleren en beperken van risico’s op delictgedrag bij een patiënt/cliënt (risicomanagement). Anderzijds is veiligheidsmanagement gericht op zorgdragen voor een veilig woon- en werkklimaat binnen een organisatie voor medewerkers, patiënten/cliënten en bezoekers.
Het thema herstelgerichte zorg gaat over het ondersteunen van de patiënt/cliënt in zijn/haar herstelproces door middel van het bevorderen van zelfredzaamheid, eigen regie en het versterken van de sociale netwerken van de patiënt/cliënt. De zorg richt zich op het proces waarin de patiënt leert omgaan met de kwetsbaarheid, beperking en ontwrichting die de psychische klachten met zich meebrengen. Hierbij ligt de focus op het (terug)vinden van eigen kracht.
Het thema risicogestuurde behandeling en begeleiding gaat over op het verminderen van recidiverisico’s. Het gebruik van het RNR-model, risicotaxatie, delictanalyse en signaleringsplannen is hierbij van belang. De behandeling en begeleiding zijn afgestemd op het recidiverisico, de criminogene behoeften en responsiviteit van de patiënt/cliënt, waarbij risicomanagement een centrale rol speelt in het op- en afschalen van zorgtrajecten.
Het thema betrekken cliënt/netwerk richt zich op het actief betrekken van de patiënt/cliënt en zijn/haar sociale netwerk bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van behandel- en begeleidingsplannen. Het ervaren van eigen regie in het traject beoogt motivatie bij de patiënt/cliënt te stimuleren en zo de zorg persoonsgerichter en effectiever te maken.
Het thema vakbekwaamheid/bevoegdheid gaat over de professionele ontwikkeling en naleving van (zorg)standaarden door zorgprofessionals. Dit omvat het werken volgens evidence-based methoden, het naleven van beroepsethische normen, en het onderhouden van vakkennis en competenties. Het doel is om de kwaliteit van zorg te waarborgen door voortdurende professionele groei en naleving van vastgestelde normen.
Het thema opleidingsplan richt zich op de ontwikkeling en scholing van professionals. Dit omvat het hebben van een actueel beleid en bijbehorend budget voor vakmanschap, het aanbieden van inwerkprogramma’s voor nieuwe medewerkers, het bieden van ontwikkelingsmogelijkheden en het creëren van opleidings- en stageplaatsen.
Het thema ervaringsdeskundigheid gaat over visie en beleid met betrekking tot opgeleide ervaringsdeskundigen in de forensische zorg. Ervaringsdeskundigen kunnen een brugfunctie vervullen tussen patiënten/cliënten en professionals en zij kunnen daarin beide perspectieven belichten vanuit hun ervaring en opleiding.
Het thema kwaliteitsmanagementsysteem richt zich op het waarborgen van de kwaliteit en veiligheid van zorg door middel van jaarlijkse toetsingen en evaluaties van het bestuur van organisaties. Dit omvat het gebruik van instrumenten zoals directie- of systeembeoordelingen, kwaliteitsvisitaties, en kwaliteitscertificeringen. Het doel is om een transparant en effectief besturingsmodel te handhaven dat voldoet aan de geldende Governancecode Zorg.
Het thema lerende cyclus omvat het continu verbeteren van zorg door middel van reflectie, intervisie en het leren van incidenten en calamiteiten. De organisatie stimuleert ontwikkeling van de professional door middel van een cultuur van openheid en voortdurende zelfevaluatie.
Het thema cliëntmetingen richt zich op het meten en evalueren van de tevredenheid en ervaringen van cliënten (en hun naasten). De resultaten van deze metingen zijn vindbaar voor patiënten/cliënten, bijvoorbeeld in het kwaliteitsverslag, en besproken met de betrokken professionals om de kwaliteit van zorg continu te verbeteren.
Het thema medewerkersmetingen gaat over het meten en evalueren van de tevredenheid en ervaringen van medewerkers. De resultaten van deze metingen zijn vindbaar en besproken met de betrokken professionals om de werkomgeving en zorgkwaliteit continu te verbeteren.
Het thema samenwerking in de keten en deelname regio-overleggen doelt op het bevorderen van samenwerking tussen forensische zorgaanbieders en netwerkpartners. Dit omvat o.a. het bespreken van verlofregelingen met betrokken netwerkpartners, het actief werken aan van samenwerkingsverbanden met organisaties buiten de forensische zorg, en het samenwerken met reclassering en maatschappelijke organisaties zoals gemeenten en reguliere ggz.
Het thema lerende netwerken gaat over het aansluiten bij bestaande lerende netwerken of het actief toewerken naar deelname en/ of zelf creëren van een lerend netwerk met andere organisaties binnen de forensische keten. Het gaat hierbij om het periodiek uitwisselen van ervaringen met netwerkpartners om gezamenlijk te leren en te ontwikkelen.
Het thema overdracht/stapelzorg richt zich op het waarborgen van continuïteit en veiligheid van zorg tijdens de overdracht van cliënten. Dit omvat het afstemmen van behandel- en begeleidingsplannen, het organiseren van “warme” overdrachten en het delen van relevante informatie tussen organisaties.
Deze pijler heeft geen eigen thema's.
DJI heeft samen met de sector de thema's die in de kwaliteitsgesprekken aan de orde komen, verdeeld over de looptijd van de implementatie van het Kwaliteitskader FZ. De thema's voor de eerste twee jaar staan vast, voor de jaren daarna zijn ze indicatief.
De basis voor de indeling van de thema's is beschreven in de eerste twee notities, de derde geeft een overzicht tussen welke aspecten en pijlers onder welke thema's vallen: